Stappenplan voor het veilig verplaatsen van je cliënt

Een fysiek zware handeling snel uitvoeren, zodat je weer verder kunt met je andere werkzaamheden. Herkenbaar? Dit ‘even snel’ kan op een later moment tot chronische fysieke klachten leiden. Daarom leggen wij jou graag uit hoe je een cliënt kunt verplaatsen in bed, zonder fysieke belasting. Fijn voor jouw rug en prettig(er) voor de cliënt.

Veilig verplaatsen in bed
Met onderstaand stappenplan – van slechts 6 stappen – helpen we je op weg zodat je weet waar je rekening mee moet houden en welke (transfer) hulpmiddelen waar geschikt voor zijn. Het draaien op de zij of het hogerop helpen in bed, zijn twee handelingen die vaak voorkomen in de zorg maar die wel fysiek zwaar zijn. Hoe kun je dat het beste doen terwijl je jezelf en je cliënt zo min mogelijk belast? Je wilt namelijk voorkomen dat er fysieke klachten ontstaan bij de zorgmedewerker en dat de cliënt geen last krijgt van decubitus.

Hoe je dit het beste kunt doen, hangt af van factoren als:

De zorgzwaarte van de cliënt

• Wat kan de cliënt nog zelf?
• Kan de cliënt meehelpen/mee bewegen?
• Begrijpt de cliënt alle instructies

En de zorgverlener

• Wat zijn haar voorkeuren?
• Wat is de lichaamsbouw?
• Wat is de lichamelijke kracht?
• Wat is de kennis over het verplaatsen

1. Allereerst, laat het de patiënt zelf doen:
Geef korte en duidelijke instructies. Dus niet “schuif maar omhoog”, maar: “zet de rechtervoet hier neer, pak het bedhek met de linkerhand”. Ondersteun desnoods met lichte aanraking van het desbetreffende lichaamsdeel en stuur met zachte, volle hand. Doe zo nodig voor. Zeker wanneer taal of begrip verstoord is.

2. Gebruik de juiste techniek.
Er zijn veel verschillende technieken, maar de vuistregel is: maak gebruik van wat de cliënt nog wél kan. Bijvoorbeeld het hoofd optillen, een klein beetje kantelen of stukje voor stukje de heupen iets liften.

3. Gebruik altijd dezelfde techniek
Het klinkt als een open deur, maar consistentie is belangrijk. Schrijf de werkwijze en techniek op in het zorgplan. Zo kunnen zowel jij als jouw collega’s op dezelfde manier de handelingen uitvoeren bij de cliënt. Wanneer de cliënt weet wat er gaat gebeuren, zal deze rustiger zijn en werkt dit fijner voor jou. Helemaal wanneer het om een angstige of vergeetachtige cliënt gaat.

4. Geef de cliënt kleine hulpmiddelen
Als de zorgzwaarte toeneemt zal vaker een hulpmiddel noodzakelijk zijn. Een hulpmiddel kan bijdragen aan de zelfstandigheid én eigenwaarde van de cliënt. Van huis-tuin-en-keukenmiddelen zoals een opgerold en vastgebonden laken waar iemand zich aan optrekt, tot een papegaai die gratis te leen is bij een hulpmiddelendealer. Ook kan een bedhek of pakpaal helpen bij de zelfredzaamheid. Door anti-slip sokken of een matje te gebruiken kan de cliënt zijn of haar voeten af blijven zetten. Maar vergeet het SatinSheet basislaken niet: dit kan ervoor zorgen dat de cliënt zich (opnieuw) zelfstandig kan draaien in bed.

Wanneer een cliënt echt geholpen moet worden met verplaatsing, en kleine hulpmiddelen niet meer werken, is een hoog-laag bed noodzakelijk geworden.

5. Gebruik een glijzeil!
Naast een hoog-laag bed is een glijzeil onmisbaar. Waarom? Omdat er zonder glijzeil veel wrijving ontstaat wanneer een cliënt over het katoenen onderlaken schuift. Dit brengt twee nadelen met zich mee.

• De zorgverlener moet veel kracht gebruiken om de cliënt te verplaatsen > hoge fysieke belasting!
• De huid van de cliënt stroopt als het ware op met als gevolg > grote kans op decubitus

Daarom bestaat een glijzeil – tunnelglijzeil – uit twee ultra gladde lagen die onder de cliënt gelegd worden. Verplaatsen wordt makkelijker, zonder enige wrijving.

6. Wat als het aanbrengen en weghalen van een glijzeil meer last oplevert dan gemak?
Dan is dit niet meer het aangewezen hulpmiddel. Het kan zijn dat de cliënt niet langer op zijn of haar zij kan draaien. Ook kan het dat bij het verplaatsen pijn of extra vermoeidheid komt kijken. De zorgzwaarte is dan toegenomen. Het kan zijn dat de cliënt niet langer op zijn of haar zij kan draaien. Ook kan het dat bij het verplaatsen pijn of extra vermoeidheid komt kijken. De zorgzwaarte is dan toegenomen. Omdat het glijzeil niet mag blijven liggen, en dus continu aangebracht en weggehaald moet worden, kan dit als nadeel gezien worden wanneer de cliënt last heeft van dergelijke klachten. In dat geval is het in-bed-glijsysteem de geschikte oplossing! Deze satijnen glijlakens of gladde glijsystemen mogen in bed blijven liggen en zijn daardoor altijd klaar voor gebruik. Dit kan voor zowel de zorgverleners als de cliënt veel voordelen opleveren.

Meer weten? Bekijk ons trainingsaanbod

Nieuwsbrief Etac

Wil je op de hoogte blijven van belangrijke ontwikkelingen en de nieuwste productupdates wat betreft hulpmiddelen voor volwassenen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief.

 

Aanmelden nieuwsbrief